[in Polish]

2005

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Pages: 136.

ISBN:83-232-1431-X.

The University and the Market

 

 


[in Polish]

 

Ist ed.:1999. (375 pp)

IInd ed. enlarged: 2004. (392 pp)

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu.

 

(I ed.) ISBN 83-232-0978-2

(II ed.) ISBN:83-232-1373-9

Contents - Sociology, Civil Society and State

Sociology, civil society and state

 


Ownership and Society

Contents - Ownership and Society

1993.

Wydawnictwo Nakom.

Pages: 234.

ISBN 83-85060-55-3

0
0
0
s2sdefault

Spis treści

 

ROZDZIAŁ I. MARKSISTOWSKA TEORIA PROCESU SPOŁECZNEGO. JEJ POWSTANIE I DZIEJE [13]

  1. Przedmiot i funkcje teorii procesu społecznego [13]

Przedmiot teorii procesu społecznego 13. Teoria procesu społecznego a nauki szczegółowe 14. Każdy człowiek jest humanistą 15.]

  1. Przełomowe znaczenie powstania materializmu historycznego dla
    nauk społecznych
    [16]

Materializm historyczny i zasadniczo przeciwstawne mu stanowiska 16. Prze­łom „kopernikański" w humanistyce [19]

  1. Dzieje materializmu historycznego po śmierci Marksa i Engelsa [21]

Marksizm epoki II Międzynarodówki 21. „Ortodoksi" i rewizjoniści 24. Osiąg­nięcia i słabości teoretyczne marksistów II Międzynarodówki 29. Lenin pra­wym dziedzicem Marksa i twórcą nowego rozdziału w dziejach marksizmu 30. Materializm historyczny po śmierci Lenina 34. Materializm historyczny w Polsce 37.

 

ROZDZIAŁ II. NACZELNE KATEGORIE I TWIERDZENIA MATERIALIZMU HISTORYCZNEGO. DIALEKTYKA PROCESU SPOŁECZNEGO [39]

  1. Kwintesencja materializmu historycznego [39]

Znak rozpoznawczy wszelkiego idealizmu i materializmu metafizycznego 39. Materializm historyczny jako teoria pracy ludzkiej 45. Baza i nadbudowa

a formy pracy służące zdobywaniu środków do życia 48. Uproszczone inter­pretacje materializmu historycznego 54.

  1. Podstawowe kategorie teorii sposobu produkcji [56]

praca produkcyjna 56. Przedmiot pracy. Środki pracy. Środki produkcji 58.

Siły wytwórcze 59. Stosunki produkcji: kryteria ich wyróżniania 60.

  1. Typowe rodzaje występujących w historii stosunków produkcji [64]

Wspólnota pierwotna 64. „Azjatycki sposóh. produkcji" 66. Niewolnictwo a „antyczny sposób produkcji" 69. l?'eudalizm Y0. Kapitalizm 71. Socjalistyczne stosunki produkcji 73. Teoria sposobu produkcji a struktura ekonomiczna konkretnych społeczeństw 73. Sposób produkcji a struktura ekonomiczna 75. Stosunki wymiany 76.

  1. Materialistyczna dialektyka procesu społecznego [76]

Struktura jako kategoria dialektyki 77. Siły wytwórcze a stosunki produkcji 79. Historyczno-strukturalny charakter prawa warunkowania stosunków pro­dukcji przez siły wytwórcze 81. Sprzeczność między siłami wytwórczymi a stosunkami produkcji 84. Formy sprzeczności między silami wytwórczymi a stosunkami produkcji 85. Sprzeczność struktury ekonomicznej jako prawo ruchu społecznego 88. Sprzeczność jako kategoria dialektyki 91. Sprzeczność a konieczność i możliwość 92. Teoria sprzeczności a dialektyczna koncepcja. praw społecznych 93.

HOZDZIAŁ III. MATERIALIZM HISTORYCZNY JAKO POZYTYWNA KRY­TYKA MYŚLI METAFIZYCZNEJ I IDEALISTYCZNEJ W HUMANISTYCE [97]

  1. Materializm metafizyczny i jego krytyka [97]

Reilikcja zjawisk ekonomiczno-społecznych 99. Ekonomia polityczna a historia i socjologia 101. Klasyczna angielska ekonomia polityczna — żródlo i Przed­miot krytyki materializmu nistorycznego 102. Filozofia Oświecenia i filozofia Feuerbacha a dialektyka materialistyczna 103. Naturalizm 105. Determinizm geograficzny 110. Determinizm rasowo-antropologiczny 111. Determinizm demo­graficzny 112. Prawa przyrodnicze w społeczeństwie a przyrodniczo-historyczny charakter praw społecznych 114.

  1. Idealizm subiektywny i jego krytyka [117]

Nominalizm 118. Społeczeństwo jako sieć obiektywnych stosunków między jednostkami 119. Jednostka a społeczeństwo 120. Obiektywny charakter sto­sunków społecznych 122. Obiektywny charakter praw społeczeństwa 127. Psy­chologiem 128. Kamerdynerska wizja społeczeństwa 130.

  1. Idealizm obiektywny i jego krytyka [132]

Hegel — typowy przedstawiciel idealizmu obiektywnego 132. Współczesne for­my idealizmu obiektywnego 136. „Ideologia" 137. „Nauka wulgarna" 138. „Obiektywizm" jako idealistyczna teoria praw. historii 141. Teoria czyn­ników 145.

  1. Historyzm materialistyczny — kwintesencja materialistyczno-dialektycznej teorii procesu społecznego [149]

ROZDZIAŁ IV. KLASY I WARSTWY SPOŁECZNE . [157]

  1. Miejsce teorii klas w materializmie historycznym [ 157]

Leninowska definicja klasy 158. Zasadnicze cechy społeczeństw klasowych 160. Pojmowanie marksowskiej teorii klas przez Lenina i Kautskiego 162.]

  1. Marksowska teoria struktury klasowej społeczeństwa burżuazyjnego [164]

„Wolni robotnicy" i kapitalistyczni właściciele środków produkcji 166. Klasy a proces cyrkulacji towarowo-piemiężnej 167. Usługi a klasy 170. Klasy a „własność wobec sił natury" 173. Klasy właścicieli swoich warunków pracy 175. Odłamy klas i zbiorowości wewnątrzklasowe 176. Klasy „czyste" a klasy heterogeniczne 179. Stosunki, klasowe a stosunki ąuasi-klasowe 180. Klasy a warstwy społeczne 181. Klasy w sensie ekonomiczno-socjologicznym a klasy w sensie historycznym 184.

ROZDZIAŁ V. MIEJSCE POSZCZEGÓLNYCH KLAS W STRUKTURZE EKONOMICZNEJ WSPÓŁCZESNEGO KAPITALIZMU [188]

  1. Przesłanki teoretyczno-metodologiczne rozróżniania klas w sensie ekonomiczno-socjologicznym i w sensie historycznym [188]

Teoria klas a badanie rzeczywistości „w sposób przyrodniczy" 188. „Kapitał" a klasyczne prace historyczne Marksa i Engelsa 189. Teoria klas a historyzm materialistyczny 191.

  1. Wielka burżuazja [192]

Zrastanie się własności w sferze produkcji, cyrkulacji i usług 193. Kategorie teoretyczne „Kapitału" a klasy we współczesnym kapitalizmie 194.

  1. Proletariat, jego skład i liczebność [196]

Kto jest dzisiaj proletariuszem? 197. Dominacja proletariatu przemysłowego 199.

  1. Zmierzch klasy chłopskiej [. 200]

Przewidywanie Marksa 200. Drogi db kapitalizmu a losy historyczne klasy chłopów 201.

  1. Wywłaszczanie drobnomieszczaństwa i drobnych kapitalistów . . 204 Dlaczego trudno odróżnić drobnomieszczanina od drobnego kapitalisty? 205.
  2. Odbicie podziału klasowego w strukturze warstwowej współczes­nego społeczeństwa burżuazyjnego [207]

Typowi przedstawiciele warstw 208. Osobliwości kapitalistycznej nadbudowy 208. Właściciele kapitału a wierzchołki hierarchii nadbudowy kapitalistycznej 210. podział na właścicieli kapitału i właścicieli siły roboczej w sferze nadbu­dowy 212. Teza o polaryzacji społeczeństwa burżuazyjnego na dwa wielkie obozy 212.

 

ROZDZIAŁ VI. W Al KA KLAS JAKO PRAWO RUCHU HISTORYCZNEGO [215]

  1. Uwagi wstępne [215]

Kto odkrył walkę klas jako prawo ruchu historii? 216. Teoria walki klas jako przezwyciężenie fatalizmu i automatyzmu ekonomicznego 217.]

  1. Cele walki klas [218]

0 co walczą klasy? 218. Osobliwości frontów walki klasowej 219. Rola klas wyzyskiwanych i wyzyskiwaczy w wielkich przewrotach dziejowych 220.

  1. Przesłanki siły i roli poszczególnych klas [222]

Liczebność 222. Miejsce w strukturze ekonomicznej 222. Jedność lub brak jed­ności wewnątrz klasy 223. Trwałe i chwilowe sojusze 224. Przyciąganie jed­nostek z klas antagonistycznych 225. Świadomość klasowa 226. Zespolenie pry­watnego i publicznego interesu klasy 227. „Klasy w sobie" i „klasy dla siebie", czyli klasy niezorganizowane i zorganizowane we wspólnoty politycz­ne 228. Partie komunistyczne jako wyraz przekształcenia się klasy robotni­czej w „klasę dla siebie" 229.

  1. Metody walki klas [231]

Rewolucje: ich sens narodowy i ponadnarodowy 231. Wojny narodowowyzwo­leńcze 232. Powstania zbrojne i walka partyzancka 233. Strajki polityczne i ekonomiczne 234. Walka wyborcza i parlamentarna 235. Wojskowe zamachy stanu i dyktatury politycznej 238. Dyplomacja 241. Wojny 242. Wojna a anta­gonizmy między narodowymi odłamami światowej klasy burżuazyjnej 242. Klasowy sens polityki pokojowego współistnienia 243. „Narody-burżuazje" i „narody-proletariaty" 245. Militaryzacja jako próba rozwiązania sprzeczności kapitalizmu 246.

  1. Środki walki klas [247]

Armia 248. Policja, prawo i sądy 249. Milicje i organizacje paramilitarne 250. Środki informacji, propagandy i oddziaływania ideologicznego 251. O czym informuje prasa burżuazyjna własną klasę i szerokie rzesze społeczeństwa? 252. Wartość informacji elitarnej prasy burżuazyjnej 254. Finanse 254.

 

ROZDZIAŁ VII. KLASY I WALKA KLAS A SOCJALISTYCZNY I KOMU­NISTYCZNY SPOSÓB PRODUKCJI j , [258]

  1. Czy istnieją klasy w socjalistycznym sposobie produkcji [258]

 Od wywłaszczenia wielkich wyzyskiwaczy do bezklasowej wspólnoty 259.

  1. Klasy i warstwy społeczne Polski jako kraju budującego socjalizm [261]

Klasa robotnicza i jej odłamy ekonomiczno-socjologiczne 261. Inżynierowie i technicy a klasa robotnicza 261. Klasa chłopów 266. Drobnomieszczaństwo, drobni kapitaliści 266. Warstwy społeczne 267. Polityczni przedstawiciele klas Polski współczesnej 269. Nadbudowa wyobrażeń i postaw klasy, przedstawi­ciele „literaccy" klas 270.

  1. Zasadnicze typy walki klasowej w społeczeństwie socjalistycznym i zmierzającym do socjalizmu [ 274]

Walka klasowa między światową klasą burżuazyjną a zorganizowanym w państwa proletariatem i jego sojusznikami 274. Obiektywne przesłanki chwi­lowych sukcesów burżuazji w walce ze wspólnotami socjalistycznymi 276. Podatność poszczególnych klas i warstw ńa wpływy burżuazji 276. Socjali­styczna własność środków produkcji i wymiany: możliwości jej osłabienia 277. Partia leninowska głównym gwarantem socjalistycznego charakteru włas­ności środków produkcji i wymiany 281. Światowa klasa robotnicza jako podmiot dziejów 282.

  1. Humanistyczne i racjonalne media przezwyciężania różnic i przeciwieństw klasowych o charakterze nieantagonistycznym [283]

Klasa robotnicza a chłopi i drobnomieszczanie 284. Teoria klas a problem jedności narodu budującego socjalizm 285.

  1. Bezklasowa wspólnota komunistyczna [286]

 

0
0
0
s2sdefault

SPIS RZECZY

 

FAKTY   I   TEORIE  [5]

Blaski  i  cienie  ewolucjonizmu [9]

ANIMIZM [33]

Dusze ludzi, zwierząt i przedmiotów [34]

Życie pozagrobowe, moralność a wiara w życie pozagrobowe   [43]

Duchy nieczłowieczego pochodzenia [58]

Kult przodków [61]

Animizm i kult przodków jako najstarsze formy religii [65]

MAGIA,  MANA  [76]

Magia, struktura zabiegu magicznego [76]

Podział magii ze względu na sposób wykonania, magia biała i  czarna, tabu [82]

Magia  a  nauka,  magia  a  religia [87]

2ródła trwałości magii [91]

Wiara w mana [97]

Magia, mana jako najdawniejsze formy religii [101]

TOTEMIZM   I   KULT   ZWIERZĄT [113]

Pojęcie   totemizmu [114]

Totemizm jako forma organizacji życia społecznego  [117]

Zwierzęcy  i  półzwierzęcy  przodkowie  człowieka  [121]

Uczta totemowi [124]

Teorie   totemizmu [132]

Totemizm jako najdawniejsza forma religii [137]

POLITEIZM I KULT BOGÓW NAJWYŻSZYCH [145]

Bogowie a duchy [146]

Gdyby konie, byki i lwy miały ręce [151]

Przed bogami było morze [158]

Najwyżsi bogowie [162]

Czy ojciec W. Schmidt ma rację? [172]

 

CZAROWNIK [182]

Czarownik a kapłan [182]

Czarownik jako istota nadprzyrodzona [186]

Funkcje społeczne czarownika [190]

Ludzie bogactwa i władzy [193]

Obowiązki i umiejętności zawodowych funkcjonariuszy kultu [197]

Kształcenie  czarowników [202]

RYTUAŁ  I  OBRZĘDY [208]

Taniec  kultowy [208]

Modlitwa [212]

Ofiara [216]

Wróżba i mistyka [219]

Sankcja rytualna wobec duchów i bogów [223]

Obrzędy [227]

Obrzędy ciąży i narodzin [229]

Obrzędy dojrzałości [233]

Obrzędy pogrzebowe [235]

Obrzędy totemistyczne [239]

Obrzędy rolnicze [241]

WCZESNE FORMY RELIGII W ŚWIETLE ARCHEOLOGII [245]

Religia starszego paleolitu [250]

Religia młodszego paleolitu [254]

Religia neolitu [263]

MARKSISTOWSKA  TEORIA  RELIGII [267]

Nędza   ahistoryzmu  i   psychologizmu [270]

Los społeezno-historyczny  człowieka  a religia [276]

Źródła  historyczne  marksistowskiej  teorii  religii [282]

Przypisy [288]

Objaśnienie ważniejszych nazw, terminów i pojęć [299]

0
0
0
s2sdefault